۰
چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۲۳
خبرگزاری فرانسه در اواخر سال گذشته میلادی خبری را به نقل از دفتر ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، منتشر کرد در مورد سفر محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع آل سعود، به لندن که گفته می‌شد در ماه فوریه آینده انجام می‌شود. این سفر می‌توانست نخستین سفر بن سلمان به بریتانیا بعد از رسیدن به مقام ولیعهدی باشد و گویا مقدمات این سفر در حال آماده شدن بود که مخالفت‌ها از نهادهای حقوق بشری تا نمایندگان مجلس عوام کار را برای بن سلمان سخت کرد. حالا گفته می‌شود این سفر به تعویق افتاده و حتی احتمال می‌رود که سفر او به فرانسه هم دچار همین سرنوشت بشود. این اتفاق برای خاندان آل سعود بی‌سابقه است و باید گفت که اروپایی‌ها به این نحو به ولیعهد این خاندان هشدار خاصی می‌دهند. در مقابل، سعودی‌ها به سرعت دست به کار شده‌اند تا برای ولیعهد خود سفری به آمریکا را ترتیب بدهند و به خصوص خالد بن سلمان، برادر ولیعهد و سفیر آل سعود در آمریکا، ماموریت اصلی را در این کار به عهده گرفته است. این سفر می‌تواند پاسخ بن سلمان به پیام اروپایی‌ها باشد به این معنا که او برخوردار از حمایت آمریکایی‌ها است اما باید دید در پس رد و بدل شدن این پیام‌ها چه انگیزه‌هایی وجود دارد و اروپایی‌ها با دادن این هشدار چه قصد و غرضی دارند.
همدستی در جنایت
هر چند که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در اوایل تجاوز نظامی ائتلاف عربی به رهبری آل سعود به یمن، چشم خود را روی میزان و شدت حملات این ائتلاف می‌بستند اما هر چه که زمان می‌گذشت این چشم‌پوشی برای غربی‌ها سخت می‌شد. این سختی نه به دلیل کوتاهی غرب نسبت به حمایت از آل سعود در این جنگ بلکه به دلیل شدت بالای خشونت ناشی از حملات هوایی ائتلاف و هدف قرار گرفتن غیرنظامیان در این حملات بود که با سلاح‌های اهدایی غرب به آل سعود انجام می‌شد. کمتر از دو ماه بعد از شروع تجاوز نظامی ائتلاف نشانه‌های اولیه آن آشکار شد آن هم با گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر که آل سعود و ائتلافش را متهم می‌کرد با بمب‌های ممنوع خوشه‌ای تولیدی آمریکا به مناطق غیر نظامی حمله کرده و بلکیس وایل، محقق دیدهبان حقوق بشر در امور یمن و کویت، همان موقع در مصاحبه با تارنمای دموکراسی اکنون، democracy now، تایید کرد که استفاده آل سعود از بمب‌های ممنوعه خوشه‌ای تازگی ندارد بلکه در سال 2009 هم از این بمب‌ها علیه اهدافی در شمال یمن استفاده شده بود.[1]دیدهبان حقوق بشر در گزارش‌های بعدی خود از اصطلاحات خاص با بار حقوقی مثل «نقض قوانین جنگی» یا حملات «نامتناسب» برای حمله ائتلاف علیه اهداف غیر نظامی مثل کارخانه لبنیات‌سازی در خارج از بندر حدیده یا مرکز کمک‌های بشردوستانه در شهر صعده استفاده کرد و در نهایت، عربستان را متهم کرد که با محاصره یمن در عمل مردم یمن را محروم از برآورده شدن نیازهای اولیه‌اش کرده است. روشن است که این دست گزارش‌ها نمی‌توانست بدون بازتاب باشد و باعث شد تا صدای کسی مثل کریس مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت آمریکا، بلند بشود و دولت آمریکا را هم‌دست جنایات جنگی و فاجعه انسانی بداند که در یمن به وجود آمده است.[2]
این نوع شکایت تنها محدود به آمریکا نشد و این سوی آتلانتیک و به خصوص در بریتانیا هم بحث داغی در جریان بود. تارنمای ایندیپندنت در سپتامبر 2017 گزارشی از فروش سلاح بریتانیایی به ائتلاف سعودی را منتشر کرد که از زمان تجاوز نظامی به یمن سودی بالغ بر 6 میلیارد پوند را برای کارخانجات اسلحه‌سازی بریتانیا داشته و موسسه خیریه کودکان جنگ نیز در این گزارش از جنایات جنگی و کشتار هزاران غیر نظامی گفت که این ائتلاف مرتکب بمباران حوثی‌ها شده اند و اعلام کرد: «بریتانیا نه تنها سلاح به نیروهای سعودی می‌فروشد بلکه آنها را حمایت هم می‌کند.»[3]این دست گزارش‌ها بعد از این هم، در رسانه‌های بریتانیایی متوقف نشد و برای نمونه می‌توان به سرمقاله گاردین در 17 نوامبر 2017 اشاره کرد آن هم با این تیتر: «نگاه گاردین به یمن: فاجعه‌ای که بریتانیا را شرمنده می‌کند.»[4]ابعاد افشاگری از جنایات آل سعود می‌توانست به اندازه کافی دلیلی باشد برای به راه افتادن تجمع اعتراضی فعالان حقوق بشری در مقابل دفتر خانم ترازمی با درخواستی از او برای لغو سفر بن سلمان جدای از این که دو وکیل سرشناس انگلیسی به نام‌های کین مک‌دونالد و رودنی دیکسون از سوی 60 بازداشتی در عربستان شکایتی را تقدیم شورای حقوق بشر سازمان ملل کردند تا نمایندگی آل سعود در این شورا به دلیل نقض حقوق بشر معلق بشود. نامه 19 نماینده مجلس عوام بریتانیا به خانم می آخرین کاری بود که دستگاه حاکمیت انگلیسی می‌توانست بکند تا این پیام را به بن سلمان بدهد که از برنامه سفر خود به لندن صرف نظر کند. باید گفت که همین عوامل حتی با شدت بیشتری در مورد نحوه استقبال پاریس از بن سلمان در کار است چنان که گفته می‌شود امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه، در جریان سفر غیر منتظره خود به ریاض، پایتخت آل سعود، در اوایل نوامبر برخی از این عوامل را به بن سلمان گوشزد کرده بود و حالا که حتی انگلیسی‌ها هم حاضر به آمدن بن سلمان به لندن نیستند، روشن است که زبان انتقادی ماکرون در برابر بن سلمان تندتر هم می‌شود. در این صورت، بعید است که بن سلمان حاضر باشد با رفتن به پاریس انتقادهایی را بشنود که در شرایط کنونی برای او سنگین هستند و به همین جهت هم احتمال دارد سفر او به پاریس دچار سرنوشتی مثل سفرش به لندن بشود.
بازی با کارت آمریکا
حالا که برنامه سفر اروپایی بن سلمان به محاق رفته، او جهت سفر خود را به سمت آمریکا تغییر داده است. برادرش یا به عبارت دیگر، سفیر آل سعود در آمریکا مامور انجام این سفر شده و گویا برنامه مفصلی از گردش یک هفته‌ای برای بن سلمان در نظر گرفته شده تا او اوایل مارس از شهرهای واشنگتن، بوستون، سن فرانسیسکو، نیویورک و هیوستون دیدار کند و در هر شهر برنامه‌ای داشته باشد؛ دیدار از موسسه‌ای یا انعقاد معامله‌ای مثل دیدار از موسسه مشهور تکنولوژی ماساچوست در خارج از شهر بوستون، مرکز تولید انرژی در هیوستون یا بازار بورس نیویورک و نحوه عرضه سهام شرکت نفت آرامکوی عربستان در این بازار.[5] این برنامه آن قدر مفصل و پر زرق و برق است تا بن سلمان این پیام را به اروپایی‌ها بدهد که او هنوز آمریکا را در کنار خود دارد. به عبارت دیگر، بن سلمان با این سفر و برنامه مفصل آن کارت آمریکایی خود را نشان اروپایی‌ها می‌دهد تا به آنها بگوید که برای نشستن بر روی تخت پادشاهی آل سعود نیازی به همراهی و همکاری آنها ندارد بلکه آمریکایی‌ها حاضر هستند دسته چک او را بر هر عمل ضد حقوق بشری و جنایت جنگی‌اش ترجیح بدهند به خصوص اینکه در دولت آمریکا جای پای مطمئنی به اسم جراد کوشنر، داماد و مشاور ارشد رییس جمهور آمریکا را دارد.
باید گفت که بن سلمان بی‌جهت این کارت را به اروپایی‌ها نشان نمی‌دهد چرا که او می‌داند شکایت اروپایی‌ها از مسائل حقوق بشری یا جنایات جنگی در یمن تنها بهانه‌هایی از سوی لندن یا پاریس است چرا که مشکل اصلی اروپایی‌ها منافعشان است تا حقوق بشر یا جنایت جنگی در یمن. در واقع، اصل ماجرا در روابط خاصی است که او با دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا و دامادش دارد و اروپایی‌ها با آن بی‌مهری قصد دارند هشداری به او در این زمینه بدهند. سعودی‌ها بیش از یک سال قبل و با ورود ترامپ به کاخ سفید به سرعت سعی در نزدیک شدن به او را داشتند و به همین دلیل هم خالد بن سلمان در آوریل 2017 سفیر آل سعود در آمریکا شد تا به این نزدیکی روابط وجهه‌ای بیش از حد معمول وحتی شخصی بدهد. حالا اروپایی‌ها و به خصوص لندن‌نشین‌ها می‌بینند این روابط بیش از حد شخصی شده و دیگر اهرم‌های نفوذ آنها در عربستان مثل متعب بن عبدالله، فرزند عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق آل سعود، یا ثروتمندان به نامی مثل ولید بن طلال کارکرد سابق را ندارند زیرا بن سلمان با یک کودتای آرام و با ادعای مبارزه با فساد، تمام این اهرم‌ها را از کار انداخته است. تبلیغات رسانه‌ای بریتانیا علیه اقدامات بن سلمان در این دو سه ماه اخیر مثل گزارش اکسپرس تریبون[6] یا دیلی میل[7] از شکنجه و آزار ولید بن طلال به روشنی گواه نارضایتی لندن از اقدامات بن سلمان هستند که آمریکا را هم‌دست او می‌داند و حتی این رسانه‌ها در گزارش خود مدعی استفاده از مزدوران آمریکایی برای بازجویی و شکنجه بن طلال شدند تا این همدستی را پررنگ کرده باشند. در هر صورت، بن سلمان با غلتیدن سریع به سمت ترامپ و کوشنر بیش از حد اروپایی‌ها را از خود رنجانده و به نظر می‌رسد که آنها هم با تعلیق سفرش به او هشدار می‌دهند تا بیش از این پیش نرود و مثل حکام سابق آل سعود منافع آنها را هم در نظر داشته باشد و البته بن سلمان هم در مقابل دل به واشنگتن و روابط نزدیکش با کوشنر داده هر چند که معلوم نیست هزینه این نوع دوری و نزدیکی برای او چه پیامدهایی خواهد داشت.
دکتر عبدالرحیم‌زاده
پی نوشت:
[1] - https://www.democracynow.org/2015/5/5/human_rights_watch_saudi_led_coalition
[2] - https://theintercept.com/2017/11/14/chris-murphy-accuses-u-s-of-complicity-in-war-crimes-from-the-floor-of-the-senate/
[3] - http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/yemen-war-saudi-arabia-human-rights-british-weapons-trade-uk-6bn-war-child-report-crimes-civilians-a7953496.html
[4] - https://www.theguardian.com/world/commentisfree/2017/nov/17/the-guardian-view-on-yemen-a-catastrophe-that-shames-britain
[5] - https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/02/mohammad-bin-salman-us-visit-economy-agenda.html
[6] - https://www.reuters.com/article/us-saudi-arrests-alwaleed-transcript/transcript-of-reuters-interview-with-saudi-arabias-prince-alwaleed-bin-talal-idUSKBN1FG0X9
[7] - http://www.dailymail.co.uk/news/article-5108651/American-mercenaries-torturing-Saudi-princes.html
انتهای متن/
همدستی در جنایت
هر چند که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در اوایل تجاوز نظامی ائتلاف عربی به رهبری آل سعود به یمن، چشم خود را روی میزان و شدت حملات این ائتلاف می‌بستند اما هر چه که زمان می‌گذشت این چشم‌پوشی برای غربی‌ها سخت می‌شد. این سختی نه به دلیل کوتاهی غرب نسبت به حمایت از آل سعود در این جنگ بلکه به دلیل شدت بالای خشونت ناشی از حملات هوایی ائتلاف و هدف قرار گرفتن غیرنظامیان در این حملات بود که با سلاح‌های اهدایی غرب به آل سعود انجام می‌شد. کمتر از دو ماه بعد از شروع تجاوز نظامی ائتلاف نشانه‌های اولیه آن آشکار شد آن هم با گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر که آل سعود و ائتلافش را متهم می‌کرد با بمب‌های ممنوع خوشه‌ای تولیدی آمریکا به مناطق غیر نظامی حمله کرده و بلکیس وایل، محقق دیدهبان حقوق بشر در امور یمن و کویت، همان موقع در مصاحبه با تارنمای دموکراسی اکنون، democracy now، تایید کرد که استفاده آل سعود از بمب‌های ممنوعه خوشه‌ای تازگی ندارد بلکه در سال 2009 هم از این بمب‌ها علیه اهدافی در شمال یمن استفاده شده بود.[1]دیدهبان حقوق بشر در گزارش‌های بعدی خود از اصطلاحات خاص با بار حقوقی مثل «نقض قوانین جنگی» یا حملات «نامتناسب» برای حمله ائتلاف علیه اهداف غیر نظامی مثل کارخانه لبنیات‌سازی در خارج از بندر حدیده یا مرکز کمک‌های بشردوستانه در شهر صعده استفاده کرد و در نهایت، عربستان را متهم کرد که با محاصره یمن در عمل مردم یمن را محروم از برآورده شدن نیازهای اولیه‌اش کرده است. روشن است که این دست گزارش‌ها نمی‌توانست بدون بازتاب باشد و باعث شد تا صدای کسی مثل کریس مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت آمریکا، بلند بشود و دولت آمریکا را هم‌دست جنایات جنگی و فاجعه انسانی بداند که در یمن به وجود آمده است.[2]
این نوع شکایت تنها محدود به آمریکا نشد و این سوی آتلانتیک و به خصوص در بریتانیا هم بحث داغی در جریان بود. تارنمای ایندیپندنت در سپتامبر 2017 گزارشی از فروش سلاح بریتانیایی به ائتلاف سعودی را منتشر کرد که از زمان تجاوز نظامی به یمن سودی بالغ بر 6 میلیارد پوند را برای کارخانجات اسلحه‌سازی بریتانیا داشته و موسسه خیریه کودکان جنگ نیز در این گزارش از جنایات جنگی و کشتار هزاران غیر نظامی گفت که این ائتلاف مرتکب بمباران حوثی‌ها شده اند و اعلام کرد: «بریتانیا نه تنها سلاح به نیروهای سعودی می‌فروشد بلکه آنها را حمایت هم می‌کند.»[3]این دست گزارش‌ها بعد از این هم، در رسانه‌های بریتانیایی متوقف نشد و برای نمونه می‌توان به سرمقاله گاردین در 17 نوامبر 2017 اشاره کرد آن هم با این تیتر: «نگاه گاردین به یمن: فاجعه‌ای که بریتانیا را شرمنده می‌کند.»[4]ابعاد افشاگری از جنایات آل سعود می‌توانست به اندازه کافی دلیلی باشد برای به راه افتادن تجمع اعتراضی فعالان حقوق بشری در مقابل دفتر خانم ترازمی با درخواستی از او برای لغو سفر بن سلمان جدای از این که دو وکیل سرشناس انگلیسی به نام‌های کین مک‌دونالد و رودنی دیکسون از سوی 60 بازداشتی در عربستان شکایتی را تقدیم شورای حقوق بشر سازمان ملل کردند تا نمایندگی آل سعود در این شورا به دلیل نقض حقوق بشر معلق بشود. نامه 19 نماینده مجلس عوام بریتانیا به خانم می آخرین کاری بود که دستگاه حاکمیت انگلیسی می‌توانست بکند تا این پیام را به بن سلمان بدهد که از برنامه سفر خود به لندن صرف نظر کند. باید گفت که همین عوامل حتی با شدت بیشتری در مورد نحوه استقبال پاریس از بن سلمان در کار است چنان که گفته می‌شود امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه، در جریان سفر غیر منتظره خود به ریاض، پایتخت آل سعود، در اوایل نوامبر برخی از این عوامل را به بن سلمان گوشزد کرده بود و حالا که حتی انگلیسی‌ها هم حاضر به آمدن بن سلمان به لندن نیستند، روشن است که زبان انتقادی ماکرون در برابر بن سلمان تندتر هم می‌شود. در این صورت، بعید است که بن سلمان حاضر باشد با رفتن به پاریس انتقادهایی را بشنود که در شرایط کنونی برای او سنگین هستند و به همین جهت هم احتمال دارد سفر او به پاریس دچار سرنوشتی مثل سفرش به لندن بشود.
بازی با کارت آمریکا
حالا که برنامه سفر اروپایی بن سلمان به محاق رفته، او جهت سفر خود را به سمت آمریکا تغییر داده است. برادرش یا به عبارت دیگر، سفیر آل سعود در آمریکا مامور انجام این سفر شده و گویا برنامه مفصلی از گردش یک هفته‌ای برای بن سلمان در نظر گرفته شده تا او اوایل مارس از شهرهای واشنگتن، بوستون، سن فرانسیسکو، نیویورک و هیوستون دیدار کند و در هر شهر برنامه‌ای داشته باشد؛ دیدار از موسسه‌ای یا انعقاد معامله‌ای مثل دیدار از موسسه مشهور تکنولوژی ماساچوست در خارج از شهر بوستون، مرکز تولید انرژی در هیوستون یا بازار بورس نیویورک و نحوه عرضه سهام شرکت نفت آرامکوی عربستان در این بازار.[5] این برنامه آن قدر مفصل و پر زرق و برق است تا بن سلمان این پیام را به اروپایی‌ها بدهد که او هنوز آمریکا را در کنار خود دارد. به عبارت دیگر، بن سلمان با این سفر و برنامه مفصل آن کارت آمریکایی خود را نشان اروپایی‌ها می‌دهد تا به آنها بگوید که برای نشستن بر روی تخت پادشاهی آل سعود نیازی به همراهی و همکاری آنها ندارد بلکه آمریکایی‌ها حاضر هستند دسته چک او را بر هر عمل ضد حقوق بشری و جنایت جنگی‌اش ترجیح بدهند به خصوص اینکه در دولت آمریکا جای پای مطمئنی به اسم جراد کوشنر، داماد و مشاور ارشد رییس جمهور آمریکا را دارد.
باید گفت که بن سلمان بی‌جهت این کارت را به اروپایی‌ها نشان نمی‌دهد چرا که او می‌داند شکایت اروپایی‌ها از مسائل حقوق بشری یا جنایات جنگی در یمن تنها بهانه‌هایی از سوی لندن یا پاریس است چرا که مشکل اصلی اروپایی‌ها منافعشان است تا حقوق بشر یا جنایت جنگی در یمن. در واقع، اصل ماجرا در روابط خاصی است که او با دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا و دامادش دارد و اروپایی‌ها با آن بی‌مهری قصد دارند هشداری به او در این زمینه بدهند. سعودی‌ها بیش از یک سال قبل و با ورود ترامپ به کاخ سفید به سرعت سعی در نزدیک شدن به او را داشتند و به همین دلیل هم خالد بن سلمان در آوریل 2017 سفیر آل سعود در آمریکا شد تا به این نزدیکی روابط وجهه‌ای بیش از حد معمول وحتی شخصی بدهد. حالا اروپایی‌ها و به خصوص لندن‌نشین‌ها می‌بینند این روابط بیش از حد شخصی شده و دیگر اهرم‌های نفوذ آنها در عربستان مثل متعب بن عبدالله، فرزند عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق آل سعود، یا ثروتمندان به نامی مثل ولید بن طلال کارکرد سابق را ندارند زیرا بن سلمان با یک کودتای آرام و با ادعای مبارزه با فساد، تمام این اهرم‌ها را از کار انداخته است. تبلیغات رسانه‌ای بریتانیا علیه اقدامات بن سلمان در این دو سه ماه اخیر مثل گزارش اکسپرس تریبون[6] یا دیلی میل[7] از شکنجه و آزار ولید بن طلال به روشنی گواه نارضایتی لندن از اقدامات بن سلمان هستند که آمریکا را هم‌دست او می‌داند و حتی این رسانه‌ها در گزارش خود مدعی استفاده از مزدوران آمریکایی برای بازجویی و شکنجه بن طلال شدند تا این همدستی را پررنگ کرده باشند. در هر صورت، بن سلمان با غلتیدن سریع به سمت ترامپ و کوشنر بیش از حد اروپایی‌ها را از خود رنجانده و به نظر می‌رسد که آنها هم با تعلیق سفرش به او هشدار می‌دهند تا بیش از این پیش نرود و مثل حکام سابق آل سعود منافع آنها را هم در نظر داشته باشد و البته بن سلمان هم در مقابل دل به واشنگتن و روابط نزدیکش با کوشنر داده هر چند که معلوم نیست هزینه این نوع دوری و نزدیکی برای او چه پیامدهایی خواهد داشت.
دکتر عبدالرحیم‌زاده
پی نوشت:
[1] - https://www.democracynow.org/2015/5/5/human_rights_watch_saudi_led_coalition
[2] - https://theintercept.com/2017/11/14/chris-murphy-accuses-u-s-of-complicity-in-war-crimes-from-the-floor-of-the-senate/
[3] - http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/yemen-war-saudi-arabia-human-rights-british-weapons-trade-uk-6bn-war-child-report-crimes-civilians-a7953496.html
[4] - https://www.theguardian.com/world/commentisfree/2017/nov/17/the-guardian-view-on-yemen-a-catastrophe-that-shames-britain
[5] - https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/02/mohammad-bin-salman-us-visit-economy-agenda.html
[6] - https://www.reuters.com/article/us-saudi-arrests-alwaleed-transcript/transcript-of-reuters-interview-with-saudi-arabias-prince-alwaleed-bin-talal-idUSKBN1FG0X9
[7] - http://www.dailymail.co.uk/news/article-5108651/American-mercenaries-torturing-Saudi-princes.html
انتهای متن/
مرجع : خبرگزاری فارس
کد مطلب : ۷۰۲۹۴۲
منتخب
۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
